20.4.16

Earráid faoin gcarta fleisce!

"Mar a thuigfidh tú, tá súil agam, tarlaíonn earráidí uaireanta, nuair a bhítear ag déileáil le roinnt ócáidí ag an am céanna." Roinn na Toaisigh.


Níor chreid mé ar dtús é nuair a léigh mé an cárta a bhí ar bhlaithfhleasc an Taoisigh ag Reilig Glas Naoín le deanaí ag nochtadh an bhalla chuimhneacháin ann. (Má cuimhin leat sé seo an balla ina deineadh mí-litriú den fhocal "Éirí" air agus atá ceartaithe faoin am seo.)

Ní raibh fhios agam ar tháinigh an carta agus na botúin ann faoi dlínse nó údarás an Choimisinéara Teanga agus mar sin scríobh mé chuige (ag eolas@coimisineir.ie) mar seo.

"Seo pic den chárta a bhí ar bhlathfhleasc an Taoisigh. Mar a fheiceann tú tá roinnt bhotúin san 'leagan Gaeilge' de. Tá an píosa i mBéarla i gcear tá mé ag ceapadh.

"Tá fhios agam nach féidir aon rud a dhéanamh faoi anois. Tá an damáiste déanta! Ach sílim gur fiú a pointe a dhéanamh lena Roinn faoi."

D'fhreagair siad mé "le casadh an phoist" ag rá go ndéanfadh siad fiosraithe faoi.

Ansin fuair mé freagra níos iomláine seachtain ó shin mar seo:

"Tagraím don ghearán uait go raibh botúin ar an leagan Gaeilge den chárta ar bhláthfhleasc an Taoisigh, ag comóradh Éirí Amach na Cásca 1916.

Mar is eol duit, tharraingíomar do ghearán anuas le Roinn an Taoisigh agus tá freagra faighte againn uatha anois ag rá gur aistríodh an téacs i gceart ach nár cóipeáladh an t-aistriúcháin ceart go cruinn ar an gcárta. Ghlac an Roinn leithscéal as an mbotún seo agus dhearbhaigh siad go bhfuil nósanna imeachta ar bun anois lena chinntiú go ndéanfaidh an dara ball foirne gach aistriúcháin a phrofáil sula gcuirtear i gcló iad (cóip faoi iamh).

Go raibh maith agat as aird na hOifige a dhíriú ar an gcás seo."

Agus seo an teachtaireacht ó Roinn an Taoisigh:



A dtárlaíonn rudaí mar seo le haon rud a scríofá i mBéarla - nó aon teanga eile seachas an Teanga Náisiúnta?



Ná dearmad gur féidir teangmháil a dhéanamh leis an gCoimisinéir Teanga ag eolas@coimisineir.ie nó 091 504006.
Share/Save/Bookmark

2.4.16

Ábhar amháin i measc na nGael?

Nach bhfuil le déanamh ag cainteoirí mionteanga ach cúrsaí teanga a phlé?

Seo alt suimiúil ag Alex Hijmans ag déanamh pointe an mhaith i dtaobh bPobal na Gaeilge ar maidin. Go bunúsach deireann sé nach bhfuil siad sásta aon rud a phlé seachas an Ghaeilge féin. An cruthú ar sin ná an méid aisfreagraí a fuair sé ar alt a scríobh sé faoi Fotheidil ar TG4.

B'fhéidir nach chóir dó aon iontas a bheith air gur árdaigh ceist a bhí imeallach ar bhealach an méid sin spéise. Ach mar a dúirt an fear eile, "Is féidir le duine suí ar shliabh ach ní féidir le h-éinne suí ar bhiorán!"
Nuair a thosaigh mise ag blagáil (Samh 2006) thugas faoi deara go raibh an chuid den stuif uaim i dtaobh cúrsaí teanga, polasaí Rialtas i leith na Gaeilge agus eile.

Is laige é san ardán nuachta tuairisc.ie go mbíonn an chuid is mó nuacht atá ann faoin dteanga seachas aon rud eile. Tá sé sin tabhachtach, agus riachtannach b'fhéidir, mar is beag áit eile ar nó as líne gur féidir an nuacht sin a fháil - go mór mór ó daoradh Gaelscéal, Foinse agus a gcuid réamhtheachtaithe chun báis ag gníomhaireachtaí na Rialtas.

Níor theastaigh orm go mbeadh mo shuíomh pearsanta gafa leis an gceist seo agus mar sin shocraigh mé an suíomh seo, Gaeltacht21, a úsáid mar uirlis mo chuid tuairimí faoi chúrsaí teanga a phlé. Is faoi chuile rud eile faoin spéir anois a bímse a scríobh ar mo shuíomh eile, stair, dúlra, filíocht, léirmheasana, bia agus amaidí!

Anseo is ag leanúint chúrsaí teanga agus teanga sa Ghaeltacht atáim. Is dócha go bhfuil á rá go leadaránach sa bhlag seo, an rud a bhí ráite ag Myles fadó (agus a luadh in alt bhreá air i dtuairisc.ie inné):
     Cad í an cheist is tábhachtaí ag Gaelaibh? 
     Ceist na teangan. 
     Cad í láthair gurb í seo an cheist is tábhachtaí? 
     Na huaire. 
     Cad í an cheist eile atá lán chomh tábhachtach? 
     Ceist na Gaeilge. 
     Cad nach bhfuil an Rialtas i dtaobh ceist na Gaeilge? 
     Dáiríribh. 
     Cad nach bhfuil lucht na n-ollscoil, an Eaglais, an Stát-sheirbhís agus lucht tráchtála i  dtaobh ceist na Gaeilge? 
     Dáiríribh. 
     Cad nach foláir dúinn go léir a bheith go láidir ar son? 
     Na Gaeilge 
     Cad nach foláir dúinn go léir a bheith go láidir ar son? 
     An Gaelachas. 
     Cén staid ina bhfuil sinn dóchasach go mairfidh ár nGaeilge? 
     Slán. 
     Cad ní, ar mhullach na Gaeilge, ach faoi, a bhíonn na seoiníní ag déanamh?  
     Magadh. 
     Cén áit nach foláir duit bheith fíorGhaelach? 
     Id chroí istigh. 
    Ach cad a bhíonn gach tosnú? 
     Lag.
Ag a bun chuireann Alex roinnt ceisteanna agus is fiú iad a iniúcadh:
     Cén tátal atá le baint as an scéal seo ar fad? 
     An iad fotheidil mórcheist ár linne? 
     Nach bhfuil le déanamh ag cainteoirí mionteanga ach cúrsaí teanga a phlé? 
     An fiú teanga a shábháil mura mbeidh á phlé inti ach í féin?

Freagraí? Éinne?

An fhirinne glan? (pic: tuairisc.ie ar twitter)


Share/Save/Bookmark