27.6.17

"Níl sheirbhísí sásúla i nGaeilge le fáil ón Státchóras."

Léiríonn Tuarascáil Bhliantúil an Choimisinéara Teanga don bhliain 2016 gur le linn na bliana seo a fuair an Oifig an líon ab airde gearán agus iarratas ar chomhairle ón bpobal ó bunaíodh í sa bhliain 2004. "Creidim gur léiriú é ar na deacrachtaí atá ag an bpobal i gcoitinne go fóill, go háirithe lucht labhartha na Gaeilge, teacht ar sheirbhísí sásúla i nGaeilge ón Státchóras," a deireann an Coimisinéir Teanga sa tuairisc.

Gearáin
Ar an iomláin rinneadh 768 gearán leis an Oifig le linn na bliana 2016. Bhain beagnach an tríú cuid de na gearáin a fuair an Oifig le seirbhísí a thagann faoi scáth scéimeanna teanga. Cuimsítear seirbhísí ar nós suíomhanna gréasáin, córais ar líne, foirmeacha iarratais agus seirbhísí idirphearsanta leis an réimse seo. Chomh maith leis an méid sin, tháinig ardú suntasach ar líon na ngearán a bhain le heaspa Gaeilge ar chomharthaíocht agus ar stáiseanóireacht.

Tháinig an líon is airde gearán ó dhaoine a bhfuil cónaí orthu i mBaile Átha Cliath (45%), ardú de bheagán ón mbliain 2015, agus is ó na ceantair Ghaeltachta a tháinig ceann as chuile chúig ghearán.

Tugtar cuntas níos iomláine sa Tuarascáil Bhliantúil ar na himscrúduithe foirmiúla a tugadh chun críche le linn na bliana mar aon le hobair faireacháin na hOifige.

Bille teanga nua
Le gairid, d’fhógair an Roinn Ealaíon, Oidhreachta, Gnóthaí Réigiúnacha, Tuaithe agus Gaeltachta ceannteidil nua do Bhille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2017. Fáiltíonn an Coimisinéir Teanga roimh fhorálacha na gceannteideal nua a thugann aghaidh, den chuid is mó, ar mholtaí a rinneadh roimhe seo chun Acht na dTeangacha Oifigiúla a neartú. Is céim chun cinn iad na ceannteidil seo agus is gá anois go bhfeidhmeofaí de réir na mianta atá leagtha amach sna ceannteidil.

Aithníonn an Coimisinéir Teanga nach bhfuil i bhfoilsiú na gceannteideal nua ach an chéad chéim i bpróiseas chun leasuithe suntasacha agus tairbheacha a dhéanamh ar Acht na dTeangacha Oifigiúla. Tá moladh tuillte ag an Aire Stáit Seán Kyne TD as tús maith a chur leis an bpróiseas seo agus táthar ag súil anois go dtabharfar an obair go ceann scríbe sna míonna amach romhainn. Guíonn An Coimisinéir Teanga gach rath ar an Aire Stáit Joe Mc Hugh TD san obair sin agus tá sé i gceist aige tacú leis an obair ar bhealach a bheidh chun leasa an phobail.

Is díol suntais an moladh atá déanta sna ceannteidil go gcuirfí córas rialachán in áit chóras na scéimeanna teanga. Is athrú ó bhonn é seo ar an gcóras atá i bhfeidhm faoi láthair chun seirbhísí a chur ar fáil i nGaeilge ón Státchóras agus tagann sé leis an moladh a rinneadh sa tráchtaireacht ar fheidhmiú  an Achta a d’fhoilsigh an Coimisinéir Teanga i mí Aibreáin i mbliana. Léirigh an fhianaise a cuireadh i láthair sa tráchtaireacht sin gur minice córas na scéimeanna teanga ag lagú agus ag laghdú seirbhísí Stáit trí Ghaeilge ná a mhalairt. “Is gá córas nua, bunaithe ar rialacháin dhíreacha, bronnta ar chomhlachtaí poiblí ag brath ar an teagmháil a bhíonn acu leis an bpobal, chun feabhas cuimsitheach agus córasach a chur ar sheirbhísí trí Ghaeilge” a dúirt an Coimisinéir ag an am.

This page in English!
Córas earcaíochta
Is bunfhíric é go bhfuil soláthar sásúil na seirbhísí poiblí trí Ghaeilge ag brath ar dhóthain daoine le Gaeilge a bheith fostaithe sa Státchóras. Níl an córas earcaíochta atá i bhfeidhm faoi láthair ag baint amach an chuspóra sin. Tá fáilte le cur roimh an moladh atá déanta sna ceannteidil go mbeadh Gaeilge ag 20% de na hearcaigh nua a thagann isteach sa tSeirbhís Phoiblí. Ach an phleanáil cheart a bheith déanta ba chóir go gcuideodh polasaí agus dualgas reachtúil den chineál seo le dóchas a thabhairt do phobal na Gaeilge go mbeidh teacht acu ar chaighdeán níos fearr seirbhíse i nGaeilge ón Státchóras.

• Tuairisc Bliantúil 2015

Píosaí as Tuairisc.ie faoi Thuairisc Bliaintúil 2016:

An líon is mó gearán riamh faighte ag an gCoimisinéir Teanga anuraidh http://tuairisc.ie/an-lion-is-mo-gearan-riamh-faighte-ag.../

Is ó Bhaile Átha Cliath a tháinig a tháinig an líon is…
TUAIRISC.IE
"Mhaígh an Roinn nach raibh aon sárú reachtúil i gceist mar nach comhlacht poiblí a bhí sa Lárionad Náisiúnta um Threoir san Oideachas a bhí ainmnithe ar sceideal na gcomhlachtaí in Acht na dTeangacha Oifigiúla. Mhaígh an Roinn dá réir nár bhain forála...Féach Tuilleadh

Sháraigh Ollscoil na hÉireann, Má Nuad, an reachtaíocht teanga nuair a chuir siad ainm na hollscoile i mBéarla amháin ar chomhartha aitheantais na hOllscoile agus ar cheannteidil a gcuid stáiseanóireachta, de réir fiosrúcháin a rinne Oifig an Choimisinéara teanga i 2016.
http://tuairisc.ie/an-dli-teanga-saraithe-ag-maynooth.../


Sháraigh Fáilte Éireann an dlí teanga nuair a chuireadar suas comharthaí le logainmneacha i mBéarla amháin ag pointí grianghrafadóireachta ar Shlí an Atlantaigh Fhiáin. http://tuairisc.ie/an-dli-saraithe-ag-failte-eireann-le.../

Sháraigh Comhairle Contae Dhún Laoghaire-Ráth an Dúin agus Comhairle Contae Uíbh Fhailí a ndualgas reachtúil teanga http://tuairisc.ie/an-dli-teanga-saraithe-ag-dha.../

RSA & Uisce Éireann - Níl sé ar chumas Oifig an Choimisinéara na gearáin sin a fhiosrú toisc nach dtagann na comhlachtaí faoi scáth na reachtaíochta teanga.... http://tuairisc.ie/uisce-eireann-agus-an-rsa-ar-na.../
Grianghraf Seirbhís poiblí tré Ghaeilge


Share/Save/Bookmark

21.6.17

Slán le Seán (2)!


Bhí ocáid, "Slán le Seán," i gConamara i mí Márta 2014, nuair a d'éirigh Seán Ó Chuirreáin as mar Choimisinéir Teanga ionas nach mbeadh sé "páirteach sa chur i gcéill." (Ós comhair Choiste Oireachtais 23/1/2014).

Seán Kyne T.D.
Is beag a cheapamar go mbeadh muid ag rá slán le Seán eile tár éis dó nach mór bliain amháin a bheith caite aige mar Aire-Stáit Ghaeltachta. Ach sin an pholaitíocht is dócha.

Blag Fágála Sheáin Kyne mar Aire Stáit Ghaeltachta foilsithe aige inniú.

(He has subsequently published an English Language version of this blog.)

Cé gur aontaím go bhfuil an-chuid damáiste déanta ag Fine Gael i leith na Gaeilge (éirí as Coimisinéir Teanga ina measc), ní dóigh liom gur féidir a shéanadh go raibh an chuid déanta - nó tosaithe - ag a bhfear óg seo ó ceapadh anuireadh é. Sílim go bhfuil buíochas na nGael tuilte aige dá bharr san. Cá bhfios cád a bheadh déanta aige i dtrí nó ceithre bhliain. Seans go mbeinn ag scríobh píosa de short eile ar fad anseo.

Dár liom féin is mór an trua nár fágadh é sa phost mar aitheantas ar an obair dian atá curtha isteach aige ann.

Tá súil agam go mbeidh a chomharba i ndán leanúint leis agus cur leis an tosach maith seo. Go bhfeichfidh muid toradh ar a chuid oibre go luath.


Slán le Seán 2014
Slán le Seán (Feabhra 2014)
Freagra ón Aire Dinny McGinley (Márta 2014)
Share/Save/Bookmark