"Tá súil ag an Roinn go dtapóidh an pobal agus na príomhpháirtithe leasmhara eile an deis a gcuid moltaí faoin Acht a chur faoi bhráid na Roinne tríd an bpróiseas comhairliúcháin phoiblí. Is é an 31 Eanáir 2012 an spriocdháta chun an suirbhé agus/nó an aighneacht a chur faoi bhráid na Roinne i nGaeilge nó i mBéarla."
 | |
| Éamon Mac Niallais ag caint ag an gcruinniú i nGaillimh |
Is iad seo na cinntí a glacadh ag an gcruinniú sa bPillo i nGaillimh ar 2 Nollaig 2011 maidir le hOifig an Choimisinéara Teanga agus an t-athbhreithniú ar Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003:
• Feachtas láidir a chur ar bun le hOifig an Choimisinéara Teanga a choinneáil mar oifig neamhspleách.
Le déanamh:
Tá sé ríthábhachtach go labhróidh muid len ár bpolaiteoirí féin le hiarraidh orthu tacú leis an éileamh seo agus dul i bhfeidhm ar an Aire Caiteachas Phoiblí agus Athchóirithe, ar an Aire Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta agus ar Aire Stáit na Gaeltachta.
• Páirt láidir a ghlacadh sa phróiseas athbhreithnithe.
Le déanamh:
Aontaíodh ar an lá go líonfadh gach duine suirbhé agus go bhfaigheadh gach duine deichniúr eile le suirbhé a líonadh.
Tuigtear go bhfuil roinnt oibre i gceist anseo ach is gá tarraingt le chéile leis an gcinneadh tromchúiseach a rinneadh maidir le hOifig an Choimisinéara a Teanga a athrú.
D'éirigh leis an bhfeachtas le stop a chur leis na moltaí chun deireadh a chur le hÚdarás na Gaeltachta agus An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta le cúpla bliain anuas. Is féidir mar sin an cinneadh seo a athrú chomh maith.
Tugadh roinnt nodanna agus moltaí ar chonas an suirbhé a líonadh. Is féidir é a líonadh ar líne nó pdf a íoslódáil ó suíomh an Roinn Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta. Ar bhealach tá sé níos simplí é a líonadh ar líne ach ansin níl aon taifead den rud a cuireadh isteach chucu. Mar sin déarfainn go mbeadh sé níos éifeachtaí é a líonadh ar an bhfoirm pdf agus chuir sa phost chuig an Roinn. Seo an foirm (agus seo i mBéarla é!).
Tá roinnt oibre i gceist anseo ach is gá dúinn tarraingt le chéile leis an gcinneadh tromchúiseach a rinneadh maidir le hOifig an Choimisinéara a Teanga a athrú. D’éirigh linn stop a chur leis na moltaí chun deireadh a chur le hÚdarás na Gaeltachta agus An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta le cúpla bliain anuas. Is féidir linn an cinneadh seo a athrú chomh maith.
Nuair atá sé lionta agat chuir ar aghaidh chuig Roinn na Gaeltachta, Na Forbacha, Co na Gaillimhe!
Seo na Moltaí:
Eolas don suirbhé i dtaca leis an Athbhreithniú ar Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
‘Tá an-deis againn an Acht a láidriú san athbhreithniú seo’
Tá roinnt nótaí thíos maidir le roinnt de na ceisteanna. Ní gá cloí leis na moltaí dar ndóigh ach tá cúpla pointe an-tábhachtach déanta iontu:
Ceist 1:
Cé hiad na comhlachtaí poiblí is mó a dhéanann tú teagmháil leo?
Tá an chéad cheist deacair le freagairt mar gheall go bhfuil seans ann nach raibh ort labhairt le Garda Síochána nó teagmháil a dhéanamh le Feidhmeannach na Seirbhíse Sláinte go fóill.
Moladh: Ní fiú ‘riamh’ a chur síos mar fhreagra má cheapann tú go mbeidh plé agat le pé comhlacht poiblí amach anseo ach ní raibh agat fós.
Ceist 4:
Céard iad na seirbhísí is tábhachtaí a mheasann tú gur chóir a bheith ar fáil i nGaeilge ó chomhlachtaí poiblí?
Níl aon rud mícheart má cheapann tú go bhfuil sé an-tábhachtach go mbeadh gach seirbhís ar an liosta ar fáil i nGaeilge.
Moladh: Cuir tic i ngach bosca ‘An-tábhachtach’ má shíleann tú go bhfuil gach seirbhís an-tábhachtach, nó freagra eile
Ceist 5:
An bhfuil tú sásta leis an mbealach a gcuirtear na foilseacháin seo a leanas ar fáil i nGaeilge nó go dátheangach ó chomhlachtaí poiblí?
Arís tá an cheist seo deacair le freagairt mar gheall go bhfuil seans ann nach raibh gá duit na foilseacháin sa liosta a lorg fós.
Ceist 7:
Ar mhian leat na foilseacháin oifigiúla seo a bheith ar fáil i nGaeilge nó go dátheangach?
Arís, níl aon rud mícheart más mian leat go mbeadh na foilseacháin ar fad ar fáil i nGaeilge nó go dátheangach.
Moladh: Cuir tic i ngach bosca ‘Gaeilge’ nó ‘Go dátheangach’ gur mhaith leat
Ceist 8:
Ar fearr leat foilseacháin oifigiúla a bheith ar fáil ar na bealaí seo a leanas?
Tá sé aisteach nach bhfuil rogha ‘d)’ ann, .i. ‘Leagan dátheangach ar fáil go leictreonach taobh le taobh faoi aon chlúdach amháin’. Mar eolas, beimid ag moladh go mbeadh gach cáipéis chorparáideach ar fáil go leictreonach taobh le taobh faoi aon chlúdach amháin. Sábhálfadh a leithead de mholadh na milliúin ar an Stáit gach bliain mar gheall nach mbeadh orthu na mílte cáipéis chorparáideach a chur i gcló1. D’fhéadfadh na comhlachtaí poiblí nó na leabharlanna cóipeanna aonaracha de na cáipéisí a chur i gcló ar ghnáth inneall fótachóipeála d’aon duine gan teacht ar ríomhaire.
Moladh: Bain úsáid as ‘Eile’ agus bain úsáid as ‘d)’ luaite thuas má aontaíonn tú lenár moladh.
Ceist 11:
Dá mbeadh an leibhéal céanna seirbhíse ar fáil duit i nGaeilge agus atá i mBéarla, arbh fhearr leat do chuid cumarsáide a dhéanamh i nGaeilge le comhlachtaí poiblí?
Moladh: Níl aon rud mícheart le ‘I gcónaí’ nó eile a roghnú do gach freagra más mian leat.
1 Dar ndóigh, tá argóint láidir ann nach léann mórán daoine na cáipéisí curtha i gcló i nGaeilge nó i mBéarla, agus dóibh siúd a léann go bhfuil sé i bhfad níos éasca teacht ar eolas i leagan leictreonach d’aon cháipéis mar gur féidir le duine cuardach a dhéanamh le haghaidh focail nó téarma go gasta
Ceist 12:
Céard iad na seirbhísí leictreonacha de chuid chomhlachtaí poiblí is mó a úsáideann tú?
Is trua nach bhfuil bosca nó ceist eile ann ar nós 'Dá mbeadh na seirbhísí leictreonach sa liosta thíos ar fáil an mbainfeá úsáid astu' cosúil le Ceist 11.
Moladh: Má aontaíonn leis an abairt thuas, d’fhéadfaí é a scríobh sa bhosca eile.
Ceist 13:
Má bhaineann tú úsáid as seirbhísí leictreonacha de chuid chomhlachtaí poiblí, an gnáth leat an leagan Gaeilge nó an leagan Béarla a úsáid?
Is trua nach bhfuil bosca nó ceist eile ann ar nós ‘Dá mbeadh na seirbhísí leictreonach sa liosta thíos ar fáil an mbainfeá úsáid astu' cosúil le Ceist 11.
Moladh: Níl aon rud mícheart le ‘Leagan Gaeilge i ngach cás gur ann dá leithéid’ nó eile a roghnú do gach freagra más mian leat.
Ceist 16:
Cé chomh tábhachtach is atá sé duit go mbeadh Gaeilge ar a dtoil ag oifigigh Stáit a oibríonn sa Ghaeltacht nó a fhreastalaíonn ar phobal na Gaeltachta?
Is trua nach bhfuil ‘d)’ ann leis an rogha ‘Riachtanach’
Ceist 18:
Cé chomh tábhachtach is atá sé duit go mbainfí úsáid as Gaeilge agus Béarla araon maidir leis na nithe seo a leanas?
Is trua nach bhfuil comharthaí bóthair agus sráide mar dhá rogha éagsúla mar gheall nach dtagann comharthaí bóthair faoin Acht (d’fhéadfaí a mholadh gur chóir go dtiocfadh siad faoin Acht i bhfreagra 20 – Tuairimí Ginearálta).
Moladh: Níl aon rud mícheart má cheapann tú go bhfuil sé ‘An-tábhachtach’ go mbeadh an Ghaeilge in úsáid i ngach rud ar an liosta
Ceist 20:
Bhainfinn úsáid as níos mó seirbhísí Stáit trí Ghaeilge dá mbeadh
Ní chóir tú féin a theorannú go dtí seirbhísí amháin. Mar shampla, d’fhéadfaí moltaí a chur in iúl a bhaineann le infheictheacht na Gaeilge, mar shampla go mbeadh comharthaí bóthair na hÉireann dátheangach i gceart leis an nGaeilge ar chomh-mhéad leis an mBéarla ar aon chomharthaí nua amach anseo.
Moladh: Tá roinnt moltaí thíos más mian leat iad a úsáid:
• BA CHÓIR GO mBEIDH OIFIG AN CHOIMINÉARA TEANGA COINNITHE MAR OIFIG NEAMHSPLEÁCH
• Ba chóir go mbeadh seirbhís Ghaeilge ar an gcaighdeán céanna leis an tseirbhís Béarla ar fáil ó gach comhlacht poiblí ag feidhmiú sa Ghaeltacht do phobal na Gaeltachta
• Caithfear fógraíocht a dhéanamh ar na seirbhísí atá ar fáil ó chomhlachtaí stáit as Gaeilge
• Caithfear daoine a earcú le Gaeilge sna comhlachtaí stáit (ní gá go mbeadh Gaeilge ag gach fostaí nua, ach ba chóir go mbeadh céatadán den fhoireann le Gaeilge ann)
• Ní chóir go mbeadh comharthaí bóthair na hÉireann mar eisceacht faoi na rialacháin a bhaineann le comharthaíocht faoin Acht
• Ba chóir go mbeadh 20% den fhógraíocht déanta ag comhlachtaí poiblí sna meáin déanta sna meáin Ghaeilge
No comments:
Post a Comment