Níl aon Ghaeilge ar an bhForógra a léigh an Piarsach amach ós comhair Ard Oifig an Phoist i mBaile Átha Cliath cead bliain ó shin. Agus ar ndóigh mar is eol dúinn go léir tá Pobal na Gaeilge na linne seo in íslé bhrí agus tá laghdú mór leanúnach tar éis teacht ar an nGaeltacht ó baineadh amach saoirse polataíochta sna 26 chondaethe.
Bhí eolas agam ar an údar seo mar scríobhnóir úrscéalta. Bhí ar a laghad leabhar aige, An Tionscadal, léite agam agus thaitn sé go mór liom. Ach seo cineál eile leabhar.
Scríodh é deich mbliain ó shin mar chuid de chomóradh 90 bliain den Éirí amach (An raibh comóradh ann?). Bhí sé thar a bheith spéisiúil é a léamah agus comparáid a dhéanamh ar stád na Gaeilge ansin agus stáid na Gaeilge anois. Bhí Acht na Gaeilge trí bliaina i réim agus is suimiúil na naoi bpointí a deinean sá ag deireach an labhráin.
Seo mar a labhrann sé:
"...Agus na focla seo á scríobh agam i mí na Márta 2006, níl ceann ar bith de na forálacha seo a leanas den Acht curtha i bhfeidhm:
- Tá an tAcht sínithe ag an Uachtarán agus ciallaíonn sé sin go bhfuil forálacha an Achta i bhfeidhm anois...ach ní chiallaíonn!
- Is féidir leis an gCoimisinéir Teanga píonós airgid a ghearradh ar chomhlucht nach bhfuil ag comhlíonadh a chuid dualgaisí de réir an Achta... ach ní ghearrann!
- Tá dualgas ar an stát ionstraimí reachtúla a chur ar fáil sa dá theanga oifigiúla go comhuaineach... ach ní chuireann!
- Scríobh an tAire Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta chuig an 650 comhlucht poiblí atá ainmnithe ag iarraidh ortha Scéim Teanga a ullmhú... ach níor scríobh!
- Tá dualgas ar Eircom cloí le forálacha an Achta... ach ní chloínn!
- Má dhéanann duine nó comhlucht ráiteas nó admháil le linn fhiosrúchán an Choimisinéir Teanga, beidh cead an ráiteas sin a úsáid i gcúirt dlí ina dhiaidh sin... ach ní bheidh!
- Má bhíonn tú ós comhair na cúirte, tá sé de cheart agat breitheamh agus giúire le Gaeilge a fháil chun do chás a éisteacht... ach níl a leithéid de cheart agat!
- Tá sé de dhualgas ar chomhluchtaí poiblí fógraí béil a bheith dírithe ar an bpobal a chuir ar fáil i nGaeilge... ach ní chuireann!
- Tá sé riachtanach go mbeaidh an fhoireann atá ag obair in oifig comhlucht poiblí atá lonnaithe sa nGaeltacht in ann a cuid oibre a dhéanamh trí Ghaeilge... ach ní thárlaíonn seo!
Nach íontach an t-athrú atá tagtha ar chúrsaí idir an dá linn? Nó an bhfuil níos mó fhirinne sna focail seo ná mar a bhí riamh? An ionann an abairt deireannach sin agus focail úd an Phiarsaigh faoi náire an Mháthar - "a clann féin ag díol a máthair?"
| Mise Éire: Sine mé ná an Chailleach Bhéarra
Mór mo ghlóir:
Mé a rug Cú Chulainn cróga.
Mór mo náir:
Mo chlann féin a dhíol a máthair.
Mór mo phian:
Bithnaimhde do mo shíorchiapadh. Mór mo bhrón: D'éag an dream inar chuireas dóchas. Mise Éire: Uaigní mé ná an Chailleach Bhéarra. |
No comments:
Post a Comment